به نقل از «فارس»

سیاوشی: شکل جدید سکولاریسم، دین را از آرمان تهی می‌کند

تاریخ انتشار: ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۶۱۶۴۲

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، اسلام سکولار از ابتدای کار تا امروز قالب‌ها و چهره‌های جدیدی به خود گرفته است. به مقتضای زمان و مکان معیارهای دین حداقلی و سکولاریزه شده تفاوت پیدا می‌کند و هربار با اسم و رسم جدیدی رخ می‌نماید. امروزه در جامعه ما چهره‌ جدیدی از دین سکولار پیدا شده است که به هوای جذب حداکثری، شریعت و اصول را زیر پا می‌گذارند و تصورشان این است که با این کار رضایت قشری از مردم را به دست خواهند آورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این باره برای تبارشناسی اسلام سکولار و جلوه جدید آن با مهدی سیاوشی، استاد دانشگاه جامع امام حسین و پژوهشگر مطالعات اجتماعی گفت‌وگو کردیم.

اشاعه سکولاریسم دینی به بهانه جذب حداکثری

سیاوشی در ابتدا گفت: در ۵ دهه گذشته مسأله سکولاریسم دینی دارای یک پشتوانه فکری و ایدئولوژیک بوده است. نه تنها اسلام سکولار، بلکه جریانات تندرو مثل داعش و طالبان هم برای پیشبرد اهداف خود از یک منبع فکری بهره‌مند می‌شدند. اما در چند سال گذشته که شاید بشود حدود بیست سال دانست‌اش، سکولاریسم از رویکرد ایدئولوژیک عبور کرده است و به مبنای معرفتی و زیبایی‌شناختی تکیه کرده. در این دیدگاه چیزی که مدنظر است تنها جذب مخاطب بوده و با توجه به گسترش فضای رسانه جریانات اسلامی هم سعی کرده‌اند در این مسیر چه از طریق حق چه از طریق باطل دست به جذب مخاطب بزنند.

سکولاریسم جدید را باید جدی گرفت

وی افزود: جریان حق، به وسیله برخی مدخل‌ها نظیر هیأت‌ها سعی کرده است جذب را از راه درستش پیگیری کند. با نگاهی به تاریخ و تحولات محافل مجلسی به اثرگذاری آن در جهان تشیع و جهان اسلام پی خواهیم برد. در همین تاریخ چند دهه گذشته هیأت به عنوان یک عنصر جدی مردمی در پیشبرد اهداف نهضت اسلامی و جبهه مقاومت نقش بزرگی ایفا کرده است و کافی است که به کشورهایی مثل عراق و لبنان نگاه کنیم تا این اهمیت برایمان روشن شود. در مقایل جریانات باطل هم سعی کردند بنا به ذائقه مردم دست به جذب بزنند و یارگیری خود را داشته باشند. در اینجا این نکته و تذکر بسیار حیاتی است؛ جریانات سکولار که از نظرگاه فکری به مسائل نگاه می‌کردند؛ مثل روشنفکری دینی عبدالکریم سروش و امثالهم معمولاً در جامعه ما اقلیت بودند و نتوانستند چندان موفق عمل کنند. اما نسبت به چهره جدید سکولاریسم باید اعلام خطر کرد و آن را جدی گرفت. 

استاد دانشگاه جامع امام حسین اشاره کرد: قالب جدید سکولاریسم دینی که به شکل شناختی وارد صحنه شده است هشداری برای جریان اسلام ناب است و آن این است که رفته‌رفته به سمت و سویی می‌رودکه دین را از آرمان تهی می‌کند و ما با یک دینی روبه‌رو خواهیم شد که هیچ چشم‌انداز رو به جلویی نخواهد داشت. مثلاً امام حسین(ع) برای ما دارای درس‌های جدی درباره آزادگی، جهاد، شهادت، نوع تعامل با دیگران و... است اما در دید جدید؛ تمامی این ابعاد از سیره سیدالشهدا(ع) کنار می‌رود و اساساً ما آرمانی را در قیام حسینی شاهد نخواهیم بود. اسلام سکولار جدید؛ از لحاظ معرفتی و فکری فقیر است و چون تنها بر زیبایی‌های بصری، قالب و ابزار تکیه می‌کند به تدریج دین را از مغز اصلی‌اش تهی خواهد کرد.

چه باید کرد؟

این پژوهشگر مطالعات اجتماعی در انتها گفت: در مقابل این چهره جدید، ارکان اصلی اجتماع شیعه که در لایه اول روحانیون و نخبگان اجتماعی هستند و در لایه بعدی و آن حلقه واسط اندیشه ناب دینی و مردم به حساب می‌آیند؛ یعنی مبلغین و مداحان، باید خود را به منطق الهیات انقلاب اسلامی مجهز کنند. در این مسیر الهیات انقلاب که برآمده از اندیشه اسلامی و آرمان عاشورایی است؛ باید خود را دائماً به روز کند. به‌روز کردن به معنی طرفداری از مد و مشهورات نیست، بلکه با آگاهی از فضای اجتماعی و رسانه و مطالعه مکرر توانایی انتقال مفاهیم را داشته باشند. جمهوری اسلامی، مبنایش از ماهیت دینی است؛ نفی آن باید از طریق نفی مبنای دینی باشد. اگر کسی بخواهد جمهوری اسلامی را بزند، مجبور است ماهیت دینی آن را نشانه بگیرد.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: سیاوشی اسلام سکولار اسلام صورتی اسلام سکولار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۶۱۶۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرمان امام علی (ع) به مالک اشتر با ترجمه سید مهدی شجاعی به چاپ ششم رسید

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،شجاعی در این کتاب نظر به اهمیتی که برای این فراز از نهج‌البلاغه به عنوان منشور و آئین‌نامه حکومت اسلامی قائل بوده‌ است، آن را به صورت مجزا در قالب کتابی آورده است.

شیوه ترجمه این متن ارائه همزمان متن با ترجمه است. شجاعی در صفحات این کتاب متن فارسی و به دنبال آن و در کنارش، متن عربی این نامه را قرار داده است و سعی کرده با استفاده از ساده‌ترین و شیواترین عبارات از عهده ترجمه این اثر برآید. نکته قابل توجه در این ترجمه آهنگین بودن آن و تلاش برای ارائه متنی است که بی‌آنکه به دنبال روایتی شاعرانه در ترجمه باشد توانسته آهنگی حماسی به خود بگیرد و به شکلی خاص عبارات را در پی هم و به منظور ترجمه قرار دهد.

شجاعی که پیش از این نیز در حوزه ترجمه آثاری همچون ترجمه برخی از ادعیه را در قالب کتاب عرضه کرده است، در این اثر تازه به تناسب و اقتضای محتوا سعی کرده تا اثری را پدید بیاورد که همانند متن عربی آن، صلابت یک نامه و در عین حال شورانگیزی توصیه‌های دنیوی و اخروی آن را در خود دارا باشد.

یکی دیگر از نکات قابل توجه درباره این کتاب مقدمه‌ای است که شجاعی برای این اثر تالیف کرده است. او در مقدمه خود به نوعی هدف از حکومت در اسلام و آنچه به عنوان خلافت و حکمرانی در این آئین بر مسلمانان رفته را مرور و در ادامه از زبان خود درباره منشور حکومت علوی و اسلامی که برگرفته از نهج البلاغه است و در نامه حضرت امام علی(ع) به مالک اشتر متبلور می‌شود نکاتی را بیان کرده است.

شجاعی در این مقدمه که برای فهم محتوای این نامه، متنی کارساز و دقیق به شمار می‌رود، نخست تقسیم بندی حکومت اسلامی به دو شیوه حکومت برگرفته از اسلام علوی و حکومت برگرفته شده از اسلام اموی را معرفی و ترسیم می‌کند و برای هر یک از آنها نیز شاهد مثالی را برمی‌شمارد. در ادامه شجاعی با بیان مختصر ویژگی‌های هر یک از دو شکل از آیین مسلمانی و حکومت داری، به بایسته‌های و ضرورت‌های قواعد حکومت از منظر اسلام حقیقی اشاره کرده و ‌نامه حضرت علی (ع) به مالک اشتر را نماد و سمبل خلق این قواعد معرفی می‌کند و از مخاطب می‌خواهد این فرمان را به عنوان شاخصی برای بررسی رفتارهای دولت‌مردان مورد استفاده قرار دهند و با آن دست به شناسایی و واکاوی کارنامه عمل آنها بزنند.

شجاعی همچنین از این عهدنامه در بخشی از مقدمه خود به عنوان مهمترین سند در حمایت از حقوق بشر در تمامی دنیا یاد کرده است و تاکید دارد که از ابتدای خلق بشریت تا کنون هیچ سندی به مانند این به تعریف حدود رابطه میان مردم و حکومت نپرداخته است.

۲۲۰۵۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901728